Ortodonti
Alışkanlık Kırıcı Apareyler

Ağız dışı ve ağız içi aygıtlar alışkanlık kırmada önemli yardımcı etkenlerdir. Alt çenenin ileri olması durumunda ihtiyaç duyulursa ağız dışı aygıtlar kullanılır. Dil itme, parmak emme gibi kötü alışkanlıklarda alışkanlık kırıcı apareyler uygulanır. Bu apareyler sabit ve hareketli apareylerdir.

Ortodontik apareyler; sabit, hareketli, ağız içi ve ağız dışı olarak ortodonti tedavilerinde kullanılır. Yani üst üste binmiş dişlerde, çapraşık diş konumlaması, çene darlıkları, ileri ve geri çene konumlaması gibi problemlerin çözümünde ağız içi ve ağız dışı apareyler kullanılır.

Ağız içi ortodontik apareyler şeffaf ve metal diş telleri gibi dişlerin yüzeyinde kullanılan tedavi boyunca çıkarılamayan sabit aparey türleridir. Ağız içinde kullanılan hareketli apareyler ise, hastanın ve doktorun rahatlıkla takıp çıkarabileceği ortodontik tedavi araçlarıdır. Her ikisinin kullanımı da sorun şiddetine ve hastanın yaşına göre değişir.

Ağız dışı ortodontik apareyler ise çeneyi ilgilendiren sorunların çözümünde kullanılır. Hareketli apareyler sınıfına girer. Çenenin şeklinin ve büyümesinin yönlendirilmesini sağlar. Özellikle büyümenin hızlı olduğu 12-16 yaşlarında daha çok kullanılır. Erken yaşlarda çok daha iyi sonuçlar vermektedir.

Braketler, dişlerin ön ve arka yüzüne yapıştırılarak kullanılır.

Lingual Retanier, sabit pekiştirme apareyi daha çok alt çeneye uygulanır.

Çene Genişletme Apareyi, üst çene darlığında sıklıkla uygulanan apareydir.

Hızlı Üst Çene Genişletmesi (RPE): Üst çenede iskeletsel olarak genişletilmesinde kullanılır.

Alt Çeneyi İleri Almak İçin Kullanılan Sabit Apareyler: Bu apareylerin yapısında yay ve piston tüp vardır. Bunların aracılığı ile itici kuvvet oluşturarak etki ederler.

Dişlere Bantlar Aracılığıyla Yapıştırılan Apareyler: Arka dişlerin öne doğru hareketini engeller.

Hastanın kendisinin ve diş hekiminin rahatlıkla takıp çıkarabilecekleri haraketli apareylerdir. Günde 16-18 saat kullanılan bu apareyler erken yaşlarda kullanıldığında daha etkin sonuçlar verir.

Enselik (Headgear): Üst çene aşırı derecede gelişiyorsa kontrol için kullanılır.

Facebow: Bu aparat Headgear apareyinin bir parçasıdır.

Yüz Maskesi: Çocukların çok korktuğu bu aparey üst çene gelişiminin yetersiz olduğu durumlarda kullanılır.

Çenelik (Chin Cup): Eğer alt çene gelişimi aşırı oluyorsa bu aparey kullanılır.

Bazı apareyler ağız içine takılıp çıkarılabilir. Bunlara hareketli aparey denir. Diş ve çene gelişimine yön veren ortodontik tedavi araçlarıdır. Pekiştirme apareyleri, yer tutucu apareyler, çene genişletici apareyler hareketli apareylerdir. Hareketli apareyler genel olarak dişlere kuvvet uygulamak amacıyla hazırlanır. Bu apareyler ortodonti tedavisini desteklemede kullanılır. Her hasta için özel tasarım yapılır. Damaklıklar hareketli apareylerdir. Ayrıca şeffaf plakları da hareketli aparey grubuna alabiliriz.

Essix Plak, dişleri olması gereken duruma getirmede kullanılır.

Twin Blok, alt çenenin geride olması durumunda kullanılır. İki parçadır.

Monoblok, çene kayıklığı probleminde kullanılır. Tek parçadır.

Hawley, ortodontik tedaviden sonra iki yıl kullanılabilir, akrilden yapılır.

Positioner, kullanım amacı fonksiyonel tedavi pekiştirmesi olan apareydir.

Aktivatör, kapanış sorunlarında kullanılır. Çene kemiği gelişimini destekler.