Oral Diagnoz
Sedasyon ile Diş Tedavisi

Sedasyon sakinleştirmek anlamına gelir ve tıpta sıklıkla kullanılır.  Genel anestezi uzmanı tarafından uygulanan sedasyon, anestezi uzmanının hastaya damar içi ilaçlar vermesiyle, hastanın kontrollü yarı uyur hale gelmesini sağlamaktır. Hastanın solunum ve yutkunma gibi yaşamsal refleksleri korunarak, derinliği kontrollü olarak ayarlanabilen uyku haline geçmesine sedasyon denir. Bu işlem genel anestezi uzmanı tarafından amaliyathane koşullarında uygulanır ve süreç boyunca yaşamsal bulgular takip edilir. Sedasyon hastada geriye dönük geçici unutkanlık yaptığından işlemin başında damar yolunun açılmasını ve buna bağlı rahatsızlıklarını genel olarak hatırlaması mümkün olmaz. Bu yüzden hastanın diğer tedavi seanslara gitmesi kolaylaşır. Sedasyon, herhangi bir cerrahi operasyon öncesinde, hastanın uyutulmasını sağlayan bir yöntemdir. Diş tedavilerinde de kullanılan sedasyon, özellikle diş hekimi fobisi olanlar tarafından tercih edilmektedir. Diş doktoru fobisini yenmede sedasyon bir seçenek olarak görülmektedir. Sedasyon işlemi, halk tarafından anesteziyle aynı işlem gibi görülmektedir. Fakat sedasyon ile anestezi arasında belli başlı farklar vardır.

• Sedasyon işleminde hasta normal nefes almaya devam etmektedir.
• Genel anestezi işlemlerinde ise solunum entübasyon adı verilen; bir ucu akciğerlere diğer ucu hava üfleyen cihazlara bağlı olan borular vasıtasıyla gerçekleşmektedir.
• Entübasyon işlemi için hastalara damar yoluyla verilen kas gevşetici ilaçlar hastanın geç uyanmasına sebep olur.
• Sedasyon işlemlerinde ise hasta işlem bitiminde, çok kısa sürede kendine gelebilmektedir.
• Kan yoluyla sistemik dolaşıma her hangi bir ilaç girmemekte, sadece gazla (koklayarak) hasta uyutulmaktadır. Hastalar için son derece konforlu ve rahat uygulanabilen bir yöntemdir.
• Anestezide hasta yapılan işlemle ilgili hiç bir şey hatırlamaz.
• Sedasyonda hasta yarı bilinçlidir. Sedasyon sırasında hastanın bilinci açıktır, ancak anestezi uygulanan insanların bilinci kapalıdır.

• Tedavisi uzun süren işlemleri tek seansta bitirmek isteyen hastalarda uygulanır.
• Diş hekimi korkusu, iğne korkusu olan hastalarda uygulanır.
• Diş tedavilerini mide bulantısı, kusma ve öğürme ve benzeri refleksler sebebiyle yaptıramayan hastalarda uygulanır.
• Çocuk, yetişkin, sağlıklı veya engelli tüm hastalarda rahatlıkla uygulanabilir.
• Sedasyon, ayrıca diş hekimliğinde zihinsel engelli çocuk ve yetişkin hastalarda da sıklıkla kullanılmaktadır. Çok sayıda çürüğe sahip olan çocuk hastalarda, diş hekimi koltuğunda uzun süren işlemler de olabilir. Bu süre de çocuk hastalarda bıkkınlık hissi oluşturmakta ve tedaviyi bırakmaya neden olmaktadır. Korkulu ve endişeli olan küçük çocukların, bu tedaviler yapılırken ani hareketleri, lokal anesteziden korkmaları gibi nedenlerle işlemler istenilen rahatlıkta yapılamamaktadır. Böylece hem çocuk, hem hekim için tedavi zorlaşmaktadır. Bu gibi durumlarda, eğer çocuk hastanın bilinçli olarak tedavisi sağlanamıyorsa, sedasyon uygulanabilir.

Sedasyon uygulamasında amaç, hastaların korkularını ve endişelerini gidermek için hastanın sakinleştirilmesine yardımcı olmaktır. Diş doktorundan korkan, poliklinik ortamından korkan, ağrı ve acıya dayanamayan, fiziksel veya psikolojik sorunları olan bireylerin tedavisinde sedasyon anestezi uygulanabilir. Dolgu tedavileri, sinir tedavileri, kronlar, diş eti ameliyatları gibi durumlarda genellikle sedasyon gerekmektedir. Hastada uyku hali oluşturarak hastanın rahatlamasını ve sakinleşmesini sağlamak için kullanılır. Bilinç açıktır, geçici hafıza kaybı söz konusudur. Genellikle lokal ve bölgesel anestezi desteklemek amacıyla kullanılır. Bunlara ek olarak hastalara uygulanacaksa girişimsel yöntemlerden önce sedasyon uygulamaları gerek hastayı gerekse cerrahın işini çok kolaylaştıran uygulamalardır.

Sedasyon uygulanan hasta, işlemin hiçbir aşamasını hatırlamaz. Hasta tedavi işlemleri sırasında ağrı hissetmez.  Çok sayıda çürüğü olan çocuk hastaların tedavisi genellikle aynı seansta biter. Dental fobiyi yok eder, ağrı algısını ortadan kaldırır. Hastanın psikolojisi olumsuz etkilenmez.   Çocuk hastalar bu işlemi acısız atlattığından, sonraki diş hekimi kontrollerine daha rahat gider. Hastada uyku hali oluşturarak hastanın rahatlamasını ve sakinleşmesini sağlamak için kullanılır. Bilinç açıktır, geçici hafıza kaybı söz konusudur. Genellikle lokal ve bölgesel anestezi desteklemek amacıyla kullanılır. Buna ek olarak hastalara uygulanacaksa girişimsel yöntemlerden önce sedasyon uygulamaları gerek hastayı gerekse cerrahın işini çok kolaylaştırır.

Hastanın tedaviye aç olarak gelmesi gerekmektedir. Anestezi uzmanı tarafından damar yolu açılan hastaya ilaç verilir ve uyku hali sağlanır. İşlem sonuna doğru ilaç kesilir. Hastanın uyanması sağlanır. Tedavisi biten hastanın, ilaç kesildikten sonra uyanması oldukça kısa sürede gerçekleşir ve kendine gelen hasta yaklaşık yarım saat sonra evine gidebilir.