Oral Diagnoz
Teşhis Ve Tedavi Planlaması

Anamnez: Hastaya doktorun ve diğer sağlık çalışanlarının hastaya teşhis koymak amacıyla ya da mevcut hastalığının durumunu belirlemek için sorular sorması ve bilgi almasıdır. İyi bir anamnezden fiziksel muayeneden daha fazla ipucu alınabilir.

Klinik muayene: Muayene stratejisi belirlenirken; muayene bölgesinin doğru seçilmesi, şikayetlerin hangi bölgeyi işaret ettiği, tüm oral ve perioral bölge olup olmaması, hastalığı ortaya çıkarmaya yarayacak muayene tekniklerinin doğru seçilmesi gerekir. İnspeksiyon, palpasyon, perküsyon, transillüminasyon, oskültasyon, sondlama gibi muayene tekniklerinin doğru uygulanması ve sırasıyla izlenmesi gerekli olan yollardır.

Radyografi endikasyonunun konması: Tanıya varmada kullanılacak, muayeneyi destekleyen yöntemlerdendir.

Radyografik incelemenin yapılması

Radyografilerin değerlendirilmesi

Olası hastalık yapısını varsayımlandırma  (ihtimali tanı)

Ayırıcı yorumlamaları ortaya koyma (ayırıcı tanı)

Anamnez, klinik ve diğer verileri ilişkilendirme Geçerli tanıyı belirleme İlave tetkikleri belirleme, değerlendirme Kesin tanı ve tedavi planını saptama (kesin tanı)

İdeal Tedavi planında olması gereken özellikler;

• Tedavi her hastaya özel olmalıdır.
• İyi düzenlenmiş bir tedavi sırası olmalı
• Tedavi planlaması dinamik bir süreç olmalı
• Alternatifler olmalı
• Hastanın memnuniyetini sağlamalı

Tedavi planı belirlenirken, hastanın sistemik durumu, mevcut dental durumu, hastanın kişisel ve fiziksel özellikleri, kişinin tedaviden beklentisi, mesleği, sosyal ve ekonomik durumu gibi faktörleri de göz önüne almak gerekir.

Tedavi sıralaması ve önceliğinin doğru belirlenmesi tedavinin başarılı sonuçlanmasında önemli etkendir. İyi planlanan tedavi, yanlış başlangıç, tedavi tekrarı, para ve enerji kaybı, zaman kaybı gibi olumsuzlukları engeller.

Tedavi planı, statik düşünülmemelidir. Düzenlemeler veya değişiklikler yapılabilecek bir strateji olarak görülmeli, dinamik olmalıdır. Hastaya uygulanan tedavi sürecinde elde edilen verilere ve gelişmelere göre bazı değişiklikler yapılabilmelidir. Tıpta ve diş hekimliğinde tek bir tedavi şekli olmadığı unutulmamalıdır. Hekim bilgisi, hastanın maddi durumu gibi etkenler tedavide değişkenliklere yol açabilir. Gelişen teknoloji ve beklentilerin değişmesi gibi faktörler de tedavinin şeklini değiştirebilir.

Bir diş kliniğinde vazgeçilmez unsur hastalardır. Bu nedenle ideal bir tedavi planı tasarlanırken hasta beklentilerini doğru algılamalıdır ki, doğru ve yerinde aşamalarla tedavi yapılabilmelidir. Ortaya konan tedavi planı ve uygulanan tedavi sonucu hastayı mutlu edebilmelidir.

Her zaman uygun tedaviyi, en iyi ve en gelişmiş teknik ve materyalleri kullanarak, hasta için özel tedavi yöntemleri uygulanarak en güzel, en başarılı sonucu ortaya koyabilmek en iyi tedavi planıdır.

İyi bir tedavi planı, tedavinin acil olup olmaması, tedavinin sıralaması ve tedaviden beklenen sonuç göze alınarak yapılması gerekir.

Tedavi planlaması gereksiz ve fazla para harcanmasının önlenmesi ve yanlış tedavi yapılması açısından çok önemlidir. Hastaya özel olarak hazırlanan tedavi planı, tedavi sürecinde elde edinilen bilgilerle planlanan tedavinin dışına çıkılması gibi değişiklikler gösterebilir.

İdeal tedavi planını uygulayabilmek, finansal ya da mekanik sorunlar nedeniyle her zaman mümkün olmasa da, hasta için en uygun tedavi şeklini belirlemek açısından çok faydalı olacaktır. Planlamanın iyi yapıldığı bir tedavi sırası, birçok yanlış başlangıcı, zaman kaybını ve para kaybını, enerji kaybını, tedavi tekrarlarını önler.

Tedavi başlangıcı, aşamaları ve sonu net olarak ortaya çıkmış bir tedavi planı, tedavinin başarısını ve hastanın tedavi işlemlerinden memnuniyetini ve sağlar.

• Tedavide seçenekler olmalı ve bu seçenekleri sunabilmeli
• Hasta beklentilerini karşılayabilecek şekilde olmalı
• Tedavi hasta odaklı olmalı
• Maliyet kaybını engellemeli
• Oral hijyen sağlanmasına imkan vermeli
• Estetik, fonksiyon kaybını iade edebilmeli

Bir tedavi planı hazırlanırken bu etkenler göz önüne alınmalıdır. Bu etkenlere dikkat edilerek yapılan tedavi planında;

• Hastanın durumuna göre tedavinin sırası,
• Hastanın her randevusunda neler yapılacağı,
• Her işlem için ne kadar zaman gerekli olduğu,
• Diğer uzmanların tedavi ile ilgili yapacağı işler,
• Laboratuvar materyalleri,
• Özel donanım gereksinimleri,
• Her seans arasında ne kadar süre geçeceği,
• Tedavi maliyeti ve ödeme şekilleri açıkça belirtilmelidir.

Hastanın mevcut dental durumu ile hasta için hazırlanan tedavi planını, olacak değişiklikleri hastaya açıklamanın en güzel yolu, teşhis modelleri kullanmaktır. Tedavi yapılacak bölgeler model üzerinde gösterilir. Tedavi seçenekleri model üzerinde açıklanarak hastanın tedavi planını kolaylıkla anlamasını ve karar vermesini sağlar. Teşhis modelleriyle; radyografilerle ile birlikte fotoğraflarla, video kamera görüntüleriyle vakanın tespiti yapılabilir, saklanabilir, gerektiğinde çoğaltılabilir, yeniden incelenebilir. Protetik planlamalarda; hastaya tedavide uygulanacak teknik, kullanılacak materyal hakkında bilgi verilmelidir, seçenekler de sunularak hasta ile birlikte karar verilmelidir. Bu aşamada hekim-hasta-teknisyen işbirliği de oldukça önemlidir.